Met uitgestrekte arm, hand omhoog  en een serieus gezicht zegt ze: stop ermee, ik doe hier niet aan mee! Dit is de wijze waarop mijn nichtje op school heeft geleerd aan te geven dat ze iets niet wil. Toen ik haar dat voor het eerst zag doen werd ik enthousiast. Zo’n eenvoudige zin, waarbij er niets onduidelijk meer is en de grenzen aangegeven worden.

Grenzen aangeven is iets waar niet iedereen talent voor heeft. Anderen laten weten dat ze over jouw grens gaan blijkt in de praktijk nogal eens niet te gebeuren. Wat ook kan: dat je niet altijd duidelijk voelt dat anderen over je grens gaan en dat het pas achteraf helder wordt. Of nog erger mensen die veelvuldig over hun grenzen laten gaan en er ziek van worden (veel voorkomend bij mensen met burn-out).  Je grenzen aangeven voor wat betreft je werk, de hoeveelheid bijvoorbeeld. Altijd ja willen zeggen. En ook afspraken wel of niet nakomen. Jij en de ander. De wijze waarop men met je omgaat. In hoeverre mensen letterlijk dicht bij je mogen komen, enzovoort. Zoveel soorten situaties waarin grenzen een rol spelen.

Vorige week sprak ik een coachee over een situatie waarin ook grenzen een duidelijke rol spelen. Woorden die hij gebruikte in dit kader waren: ik wil de ander niet teleurstellen of afwijzen. Niet de eerste keer dat ik iets dergelijks hoor. Ook andere redenen komen vaak voorbij als: ik wil niet onaardig zijn, of ach, het is maar een kleine moeite, ik doe het altijd al zo, etc. Wie herkent dit niet. Willen we niet allemaal aardig gevonden worden, de ander niet kwetsen, of de harmonie niet verstoren. Nee, ha ha, er zijn mensen die er minder moeite mee hebben. Met de MBTI-theorie wel verklaarbaar. Echter voor de mensen die er wel moeite mee hebben, kan het enorme gevolgen hebben.

Op een respectvolle manier aan jezelf en de ander aangeven dat je iets niet wilt is een vorm van assertiviteit die ik iedereen gun. Dan investeer je namelijk in jezelf en in de relatie met de ander. Ik vraag in dergelijke gesprekken wel: hoe weet de ander dat hij over jouw grens is gegaan?  Moet de ander dat aan je hoofd zien (zou kunnen, maar niet iedereen is alert op non verbaal). Vele mensen weten niet eens dat ze over jouw grens zijn gegaan. En anders bekeken:  wat is de noodzaak voor de ander om te stoppen als jij het stopsignaal niet geeft.

Er zijn vele voordelen te bedenken om wel aan te geven dat mensen over jouw grens gaan. En niet altijd is er een confrontatie voor nodig. Als je kiest wat je wel en niet doet, in plaats  van de ander te laten kiezen, dan geeft dat een goed gevoel over jezelf en het zelfvertrouwen. En blijft er meer energie over. Daarnaast geef je in het stellen van grenzen de ander ook de gelegenheid rekening met jouw wensen te houden. Als je op een respectvolle manier je grenzen aangeeft, voelt je gesprekspartner zich niet aangevallen, maar zal hij zich in zijn waarde gelaten voelen. Je komt namelijk niet alleen op voor jezelf maar houdt ook rekening met de ander. En niet onbelangrijk: je bent eerlijk. Eerlijk naar jezelf en de ander.  Ga het eens uitproberen als je dit herkent. Het zinnetje van mijn nichtje met een congruente lichaamshouding en wie weet … oefening baart kunst….